Institusi 's Lands Plantentuin Buitenzorg menjadi Departement van Landbouw dalam Visi Treub (1880-1905)
Abstract
Artikel ini membahas sejarah Kebun Raya Bogor pada masa kolonial Hindia Belanda atau ‘s Lands Plantentuin Buitenzorg di bawah kepemimpinan Direktur Melchior Treub. Di masa kepemimpinan Treub, ‘s Lands Plantentuin Buitenzorg mengalami transformasi sebagai institusi penelitian kolonial yang penting dan terkemuka hingga memiliki peran besar terhadap kepentingan kepentingan kolonial sehingga menjadi Departement van Landbouw (Departemen Pertanian). Penelitian ini berfokus pada sejarah ‘s Lands Plantentuin Buitenzorg dari awal kepemimpinan Treub pada 1880 dengan transformasinya sebagai institusi penellitian hingga menjadi Departement van Landbouw pada 1905. Penelitian ini juga menganalisa aktivitas penelitian yang dilakukan sebagai aktivitas bersejarah di Buitenzorg sebagai lokasi dari ‘s Lands Plantentuin Buitenzorg. Penelitian ini menggunakan metode ilmu sejarah yang terdiri dari heuristik, verifikasi, interpretasi dan historiografi. Penelitian ini menjelaskan bagaimana Treub memimpin perkembangan ’s Lands Plantentuin Buitenzorg dengan visi ilmu pengetahuannya hingga menjadi Departement van Landbouw dalam konteks perkembangan kolonialisme Hindia Belanda.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Adam, L. (2020). Cultivating Power: Buitenzorg Botanic Garen and Empire-Building in the Netherlands East Indies, 1745–1917. Northwestern University.
Bataviaasch Nieuwsblad. (1890, Maret 18). Bataviaasch Nieuwsblad.
Burck, W. (1884). Rapport omtrent een onderzoek naar de Getah-pertjaproduceerende Boomsoorten in de Padangsche Bovenlanden. Mededeelingen uit ’s Lands Plantentuin, 1.
Dammerman, K. W. (1935). The Quinquagenary of Foreigners’ Laboratory at Buitenzorg, 1884–1934. E.J. Brill.
Doornbos, R. (2021). De geschiedenis van de Kebun Raya: Een analyse van de ruimtelijke en functionele veranderingen van de botanische tuin te Bogor, Indonesië, en hoe deze veranderingen in hun tijd geplaatst kunnen worden. Rijksuniversiteit Groningen.
Fairchild, D. (1938). The World Was My Garden. Charles Scribner’s Sons.
Goss, A. (2011). The floracrats: State-sponsored science and the failure of the Enlightenment in Indonesia. University of Wisconsin Press.
Het Koloniaal Museum. (1882, Juli 7). Dagblad van Zuidholland en ’s Gravenhage.
Het request van de Malangsche vereeniging van Koffieplanters. (1900, Januari 17). Deli Courant.
Koningsberger, J. C. (1917). ’s Lands Plantentuin onder Melchior Treub. Dalam ’s Lands Plantentuin Buitenzorg: Gedenkschrift ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan op 18 mei 1917. Albrecht & Co.
Lieftink, M. A., & van Bemmel, A. C. V. (1941). Het Zoologisch Museum te Buitenzorg Veertig Jaar. Natuurwetenschappelijk tijdschrift voor Nederlandsch-Indië, 101(9), 249–257.
Mansvelt, W. M. F. (1937). De Omzetting van ’s Lands Plantentuin tot Departement van Landbouw. Koloniale Studien, 21, 115–133.
Oudemans, C. A. J. A. (1892). Een feest te Buitenzorg. Luctor et emergo. Dr. M. Treub. ’s Lands Plantentuin te Buitenzorg 18 Mei 1817-18 Mei 1892. Dr. M. Treub. De beteekenis van tropische botanische tuinen. De Gids, Jaargang 56, 112–169.
Schoor, W. J. van der. (2012). Zuivere en toegepaste wetenschap in de tropen: Biologisch onderzoek aan particuliere proefstations in Nederlands-Indië 1870-1940 = Pure and applied science in the tropics [Thesis]. Universiteit Utrecht.
Scidmore, E. R. (1897). Java: The Garden of the East. The Century Co.
Solms-Laubach, H. G. zu. (1884). Der botanische Garten zu Buitenzorg auf Java. Botanische Zeitung, 42, 753–790.
Staatsblad van Nederlandsch-Indië voor Nederlandsch-Indie over het jaar 1904, No. 380 (1904).
Treub, M. (1887). Catalogus der bibliotheek van ’s Lands plantentuin te Buitenzorg. Landsdrukkerij.
Treub, M. (1891). A Tropical Botanic Garden (Annual Report 5593; Annual report of the Board of Regents of the Smithsonian Institution, Showing The Operations, Expenditures, and Condition of the Institution to July, 1890, hlm. 389–406). Goverment Printing Office.
Treub, M. (1902). Schematische nota over de oprichting van een agricultuur-departement in Nederlandsch-Indie.
Treub, M., Burck, W., Janse, J. M., & Van Romburgh, P. (1892). ’s Lands Plantentuin te Buitenzorg, 18 Mei 1817–18 Mei 1892. Landsdrukkerij.
Van Bijlert, A. (1900). Eenige Beschouwingen over het Tabaksonderzoek in Deli en te Buitenzorg. J.H. De Bussy.
Van Kol, H. (1903). Uit onze Koloniën: Vol. Deel I. A.W. Sijthoff.
Verslag omtrent den staat van ’s Lands plantentuin te Buitenzorg over het jaar 1889 (Verslag omtrent den staat van ’s Lands plantentuin te Buitenzorg). (1890). Lands-Drukkerij.
Weber, A., & Wille, R.-J. (2018). Laborious Transformations: Plants and Politics at the Bogor Botanical Gardens. Studium: Tijdschrift Voor Wetenschaps-En Universiteitsgeschiedenis, 11(3), 169–177. https://doi.org/10.18352/studium.10176
Went, F. A. F. C. (1911). Melchior Treub. E.J. Brill.
Went, F. A. F. C. (1932). Het Proefstationwezen in Nederlandsch-Indie. De Bussy.
Wille, R.-J. (2018). From Laboratory Lichens to Colonial Symbiosis. Melchior Treub Bringing German Evolutionary Plant Embryology to Dutch Indonesia, 1880–1909. Studium: Tijdschrift Voor Wetenschaps-En Universiteitsgeschiedenis, 11(3), 191–205.
DOI: https://doi.org/10.17509/historia.v7i1.68260
Refbacks
Copyright (c) 2024 Historia: Jurnal Pendidik dan Peneliti Sejarah
INDEXED
TOOLS
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Alamat Redaksi: Gedung Numan Soemantri, FPIPS UPI, Departemen Pendidikan Sejarah, Lantai 2, Jl. Dr. Setiabudhi No 229 Bandung, 40154